Τον Απρίλιο το νέο χωροταξικό των ΑΠΕ στην Ελλάδα

Σκοπός του ΕΧΠ-ΑΠΕ, όπως διατυπώνεται στην πρόταση αναθεώρησής του, είναι η διαμόρφωση ενός πλαισίου κατευθύνσεων και ρυθμίσεων για τη χωρική διάρθρωση των εγκαταστάσεων ΑΠΕ και των επιμέρους κατηγοριών τους, λαμβάνοντας υπόψη:

1ον) τον Ενεργειακό σχεδιασμό της χώρας και την ανάγκη επίτευξης των εκάστοτε συμβατικών στόχων της Ελλάδας για την προώθηση των ΑΠΕ και την αύξηση της διείσδυσής τους στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας,

2ον) τη φυσιογνωμία και τα χωρικά χαρακτηριστικά του ηπειρωτικού, θαλάσσιου και νησιωτικού χώρου, και

3ον) τις ανάγκες προστασίας και διαχείρισης των περιοχών με ειδικό περιβαλλοντικό - οικολογικό - πολιτιστικό και τοπιολογικό ενδιαφέρον, καθώς και των περιοχών με μεγάλη ευαλωτότητα στην κλιματική μεταβολή».

 Σύμφωνα με την πρόταση του νέου Εθνικού Σχεδιασμού για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), στόχος για τη χώρα μας είναι το 45% της ενέργειας να προέρχεται από ΑΠΕ έως το 2030, μέχρι την πλήρη απανθρακοποίηση το 2050. Ζητούμενο λοιπόν αποτελεί ο συνδυασμός της προστασίας του περιβάλλοντος, της βιοποικιλότητας και του τουριστικού προϊόντος της χώρας με την προώθηση των απαιτούμενων έργων, με όρους βιωσιμότητας. Ένα δύσκολο πρόβλημα για «δυνατούς λύτες».

Το γενικότερο αναπτυξιακό - θεσμικό πλαίσιο, που σχετίζεται με τις ΑΠΕ, θα πρέπει να ενσωματώνει ρυθμίσεις για την εξυπηρέτηση στόχων, όπως:

1. Συμβατότητα των στόχων του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) με τις τάσεις ανάπτυξης των εγκαταστάσεων ΑΠΕ. (Λήφθηκε υπόψη η Μακροχρόνια Στρατηγική για το 2050).

2. Ενίσχυση και επέκταση των δικτύων μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, σε αντιστοιχία με τις τάσεις ανάπτυξης εγκαταστάσεων ΑΠΕ χωρικά.

3. Ανάπτυξη θαλάσσιων εγκαταστάσεων ΑΠΕ για την εκμετάλλευση της αιολικής ενέργειας.

4. Ανάπτυξη μονάδων αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας με μπαταρίες, έτσι ώστε να εξισορροπηθεί η μεταβλητότητα ηλεκτροπαραγωγής των ήδη διαδεδομένων μορφών εγκαταστάσεων ΑΠΕ (Α/Γ και Φ/Β).

5. Θεσμοθέτηση ρυθμίσεων για έργα μικρότερης ισχύος που δεν υπάγονται στο ΕΧΠ ΑΠΕ, με αποτέλεσμα η χωροθέτησή τους να μην υπακούει σε συγκεκριμένους κανόνες και να είναι άναρχη.

6. Ενεργοποίηση του προβλεπόμενου από το ισχύον ΕΧΠ-ΑΠΕ Συστήματος Παρακολούθησης, με στόχο τη μελέτη και εκτίμηση των συνεργιστικών και σωρευτικών επιπτώσεων των εγκαταστάσεων ΑΠΕ, ιδίως σε περιοχές προστασίας.

7. Προσδιορισμός με συστηματικό τρόπο της σχέσης των ΕΧΠ μεταξύ τους και παροχή κατευθύνσεων για χρήσεις που είναι εν δυνάμει ασύμβατες ή ανταγωνιστικές με το αντικείμενο του καθενός.

8. Εναρμόνιση των ΠΧΠ με το ΕΧΠ-ΑΠΕ και παροχή κατευθύνσεων: Διατάξεις των ΠΧΠ οι οποίες κινούνται σε πλαίσιο συμβατότητας με το ΕΧΠ-ΑΠΕ και αξιολογούνται θετικά μπορούν να αποτελέσουν εισροή στο νέο ΕΧΠ / Διατάξεις των ΠΧΠ που προκάλεσαν προβληματισμό χρήζουν περαιτέρω θεώρησης στο επόμενο στάδιο, προκειμένου είτε να ληφθούν υπόψη στο νέο ΕΧΠ είτε να προταθεί η κατάργησή τους από τα ΠΧΠ ώστε να μην προκύπτουν ζητήματα εναρμόνισης.

Σύμφωνα με το υπουργείο μια τέτοια μελέτη, όπως το ΕΧΠ ΑΠΕ, εκπονείται σε πέντε στάδια. Το πρώτο στάδιο που αφορά στην ανάλυση και αξιολόγηση της υφιστάμενης κατάστασης έχει ολοκληρωθεί και είναι σε εξέλιξη το Στάδιο Β’, το οποίο μαζί με τα υπόλοιπα τρία περιλαμβάνει τη διατύπωση και τη βελτίωση της πρότασης αναθεώρησης του ΕΧΠ για τις ΑΠΕ. 

Εκκρεμούν οι απαιτούμενες Περιβαλλοντικές Μελέτες και τα Προεδρικά Διατάγματα που θα διαμορφώσουν ένα συμπαγές θεσμικό πλαίσιο.

Η παραλαβή της τελικής μελέτης από το ΥΠΕΝ προβλέπεται να γίνει, βάσει εγκεκριμένου χρονοδιαγράμματος, μέχρι το τέλος Απριλίου 2023.