Στο επίκεντρο των συζητήσεων της φετινής COP28 βρέθηκαν εκ νέου οι πόλεις, με τις συζητήσεις να περιστρέφονται γύρω από την αστικοποίηση, το δομημένο περιβάλλον και τις μεταφορές. Δεδομένου ότι το μεγαλύτερο μέρος του παγκόσμιου πληθυσμού κατοικεί στις πόλεις και ότι αυτές συνδέονται με περισσότερο από το 70% των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, είναι πλέον κατανοητό ότι η λήψη άμεσων μέτρων θα μπορούσε να μειώσει τις εκπομπές τους σχεδόν στο μηδέν.
Ωστόσο, η χρηματοδότηση παραμένει ένα κρίσιμο ζήτημα προς επίλυση, με λιγότερο από το ένα τρίτο της χρηματοδότησης για το κλίμα να διατίθεται για την προσαρμογή και την ανθεκτικότητα, και μόνο το 10% να φτάνει στο τοπικό επίπεδο διακυβέρνησης.
"Η επίτευξη των στόχων της Συμφωνίας του Παρισιού και η διατήρηση του στόχου του 1,5°C εξαρτάται από την υποστήριξη των κυβερνήσεων και των τοπικών αρχών του κόσμου", δήλωσε ο Πρόεδρος της COP28, Dr. Al Jaber. Γι' αυτό, συμπλήρωσε ο ίδιος, η COP28 στοχεύει στην ενδυνάμωση των ηγετών και των κοινοτήτων, μέσα από νέες πρωτοβουλίες που αναγνωρίζουν και υποστηρίζουν τους σημαντικούς ρόλους που μπορούν να παίξουν οι πόλεις και οι ηγέτες τους στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Ένδειξη της μεγάλης κινητοποίησης των τοπικών αρχών ήταν και η άνευ προηγουμένου στη διαδικασία οποιασδήποτε COP συμμετοχή δημάρχων και περιφερειακών αρχών στη δεύτερη Υπουργική Διάσκεψη για το Αστικό Κλίμα, η οποία συνδιοργανώθηκε με το Πρόγραμμα Ανθρώπινων Οικισμών των Ηνωμένων Εθνών (UN-Habitat).
Ως αποτέλεσμα της ισχυρής παρουσίας των πόλεων στη φετινή COP έρχεται και η δήλωση 10 σημείων που ανακοινώθηκε από τους συμμετέχοντες της Διάσκεψης, με έμφαση στην ενίσχυση της συμπερίληψης των τοπικών αρχών στη διαδικασία λήψης αποφάσεων για την αλλαγή του κλίματος, στη διευκόλυνση της πρόσβασής τους στη χρηματοδότηση για το κλίμα και στην προώθηση των πολυεπίπεδων σχέσεων για την εφαρμογή φιλόδοξων δράσεων για το κλίμα.
Παράλληλα, στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και η Διάσκεψη Κορυφής για την Τοπική Δράση για το Κλίμα (LCAS), μια συνδιοργάνωση της Προεδρίας της COP28 και του Bloomberg Philanthropies, όπου συμμετείχαν για πρώτη φορά περισσότεροι από 500 ηγέτες τοπικών αρχών και στην οποία ανακοινώθηκαν νέες επενδύσεις για το κλίμα με παραλήπτη τις πόλεις, ύψους σχεδόν $500 εκατ.
Η σκυτάλη στις πόλεις και τις τοπικές αρχές
Μια σειρά από πρωτοβουλίες που στοχεύουν στις πόλεις και στα κτίρια ήρθαν ως αποτέλεσμα της προόδου της φετινής COP28, μεταξύ των οποίων:
- Το “Buildings Breakthrough”, το οποίο ξεκίνησε με την υποστήριξη 27 χωρών, υπό την ηγεσία της Γαλλίας και του Μαρόκου. Η συνεργασία στοχεύει να καταστήσει τα σχεδόν μηδενικά και ανθεκτικά κτίρια ως επικρατούσα τάση μέχρι το 2030, λαμβάνοντας υπόψη ότι μόνο ο οικοδομικός τομέας αντιπροσωπεύει σχεδόν το 40% των παγκόσμιων εκπομπών CO2 που σχετίζονται με την ενέργεια, το 50% των εξαγόμενων υλικών και το ένα τρίτο των παγκόσμιων απορριμμάτων.
- Το “Cement and Concrete Breakthrough” ξεκίνησε από τον Καναδά και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, με την υποστήριξη χωρών όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, η Ιρλανδία, η Ιαπωνία και η Γερμανία. Η πρωτοβουλία προσπαθεί να κάνει το καθαρό τσιμέντο την προτιμώμενη επιλογή στις παγκόσμιες αγορές, με την παραγωγή τσιμέντου σχεδόν μηδενικών εκπομπών να έχει καθιερωθεί σε όλο τον κόσμο έως το 2030.
- Το “Waste to Zero”, ένας εθελοντικός συνασπισμός που αποτελείται από κυβερνήσεις όλων των επιπέδων, ΜΚΟ και τον ιδιωτικό τομέα, στοχεύει στην απαλλαγή του τομέα διαχείρισης αποβλήτων από τον άνθρακα και τη μετατροπή των αποβλήτων σε πόρους.
- Το “Waste MAP”, το οποίο αποτελεί την πρώτη παγκόσμια πλατφόρμα - Παρατηρητήριο που χρησιμοποιεί δορυφορική παρακολούθηση για τη μέτρηση των εκπομπών μεθανίου από τα απόβλητα. Οι τοπικές κυβερνήσεις και οι ΜΚΟ μπορούν να χρησιμοποιήσουν την πλατφόρμα για τον εντοπισμό και τον μετριασμό των εκπομπών μεθανίου, ενώ η πλατφόρμα αναμένεται να εγκατασταθεί σε 20 μεγαλουπόλεις που φιλοξενούν συνολικά πάνω από 100 εκατ. ανθρώπους.
Επιπλέον, δύο νέα προγράμματα έρχονται να υποστηρίξουν την επιτάχυνση της υιοθέτησης πολιτικών σχεδιασμού πόλεων των 15 λεπτών και να υπολογίσουν τον αντίκτυπό τους. Το C40, ένα δίκτυο σχεδόν 100 δημάρχων των κορυφαίων πόλεων του κόσμου, αυξάνει τις ενέργειες για να επιταχύνει την υιοθέτηση της Πόλης των 15 λεπτών - πόλεων που είναι εξαιρετικά βιώσιμες, προσφέρονται για περπάτημα και είναι προσανατολισμένες στους ανθρώπους. Την ίδια στιγμή, το πρόγραμμα Green and Thriving Neighborhoods που δημιουργήθηκε σε συνεργασία με τους Urban Partners παρέχει υποστήριξη σε περισσότερες από 40 πόλεις για να μετατρέψουν το 15MC σε πραγματικότητα μέσω της υλοποίησης συγκεκριμένων πιλοτικών έργων.
Τέλος, οι πρωτοβουλίες Buildings Breakthrough, Cement Breakthrough και η Forest & Climate Leaders’ Partnership ανακοίνωσαν τη συνεργασία τους υπό το Greening Construction with Sustainable Wood, στοχεύοντας να ξεκλειδώσουν τη διακυβερνητική και την πολυεπίπεδη συνεργασία, προσφέροντας στις εθνικές κυβερνήσεις και σε άλλα ενδιαφερόμενα μέρη ένα πλαίσιο για να μεταμορφώσουν γρήγορα τον τομέα των κτιρίων, αυξάνοντας το μετριασμό των επιπτώσεων, την προσαρμογή και την ανθεκτικότητα στην κλιματική αλλαγή.
