Η φιλοσοφία του νομοσχεδίου συνοψίζεται σε τρεις κατευθύνσεις: απλούστευση της νομοθεσίας και μείωση γραφειοκρατίας, προστασία και στήριξη των εργαζομένων στην πράξη, καθώς και δημιουργία ενός διαφανούς και λειτουργικού εργασιακού περιβάλλοντος. Οι ρυθμίσεις του οργανώνονται σε οκτώ βασικούς άξονες.
1. Προσλήψεις
Απλοποιείται η διαδικασία πρόσληψης: η αναγγελία θα ολοκληρώνεται με ένα μόνο έγγραφο αντί για τέσσερα. Δημιουργείται ψηφιακό αρχείο εργαζομένου στο σύστημα myErgani, το οποίο θα στέλνει ειδοποιήσεις τόσο σε εργαζόμενους όσο και σε εργοδότες. Παράλληλα, καθιερώνεται fast-track διαδικασία πρόσληψης, ακόμη και μέσω κινητού τηλεφώνου, για εργασία μικρής διάρκειας έως δύο ημερών.
2. Γραφειοκρατία
Καταργούνται έντυπα, όπως το βιβλίο αδειών, και δεν απαιτείται πλέον φυσική μορφή για έγγραφα που τηρούνται ηλεκτρονικά. Συγχωνεύονται πολιτικές πρόληψης και αντιμετώπισης βίας, παρενόχλησης και καταγγελιών, ώστε οι επιχειρήσεις να λειτουργούν με ενιαίο πλαίσιο. Η Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας διευρύνεται με πιο ευέλικτη προσέλευση ±120 λεπτών και με αναγνώριση του χρόνου προετοιμασίας του εργαζόμενου.
3. Εκσυγχρονισμός εργατικών διατάξεων
Δίνεται η δυνατότητα υπερωριακής απασχόλησης και σε καθεστώς εκ περιτροπής εργασίας, με νόμιμη προσαύξηση 40%. Επεκτείνεται η δυνατότητα ημερήσιας απασχόλησης έως 13 ωρών, που ήδη ίσχυε για δύο εργοδότες, και σε έναν εργοδότη, με αυστηρή τήρηση των ορίων εβδομαδιαίας εργασίας και ανάπαυσης.
4. Ευελιξία ωραρίου Προστασία των εργαζομένων
Δίνεται η δυνατότητα τετραήμερης εργασίας καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους (π.χ. για γονείς). Το επίδομα κυοφορίας και λοχείας επεκτείνεται σε γυναίκες που εργάζονται σε πολλούς εργοδότες. Το γονικό επίδομα καθίσταται αφορολόγητο, ακατάσχετο και ανεκχώρητο. Ο εργαζόμενος αποκτά μεγαλύτερη ελευθερία στη διαίρεση της ετήσιας άδειας. Ρητά ορίζεται ότι μείωση αποδοχών λόγω εφαρμογής της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας συνιστά βλαπτική μεταβολή και απαγορεύεται.
5. Υγεία και Ασφάλεια στην Εργασία
Οι προτάσεις Ιατρού Εργασίας και Τεχνικού Ασφαλείας θα καταγράφονται ηλεκτρονικά, ώστε να υπάρχει διαφάνεια και προστασία εργαζομένων. Θεσπίζεται υποχρεωτική παρουσία συντονιστών ασφάλειας σε μεγάλα τεχνικά έργα, ενώ εισάγεται εκπαίδευση εργαζομένων σε πρώτες βοήθειες. Αναβαθμίζεται η καταγραφή επαγγελματικών ασθενειών και ιδρύεται ολοκληρωμένο πληροφοριακό σύστημα με την ονομασία «ΗΡΙΔΑΝΟΣ».
6. Διεθνείς Συμβάσεις Εργασίας
Η Ελλάδα κυρώνει τρεις σημαντικές πράξεις της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ILO), εναρμονίζοντας το εθνικό πλαίσιο με τις διεθνείς προδιαγραφές και ενισχύοντας την προστασία της εργασίας με βάση τις διεθνείς συμβάσεις.
7. Λειτουργική ενίσχυση Επιθεώρησης Εργασίας
Η Επιθεώρηση Εργασίας αποκτά περισσότερα εργαλεία ελέγχου. Αυστηροποιούνται οι κυρώσεις για πράξεις βίας ή παρεμπόδισης ελέγχων. Αναβαθμίζεται το πλαίσιο δαπανών, ώστε να αυξηθούν οι επιτόπιοι έλεγχοι, και ενισχύονται οι υπηρεσίες και οι δομές.
8. Κοινωνικοασφαλιστικές διατάξεις
Η απαλλαγή από ασφαλιστικές εισφορές στις προσαυξήσεις υπερωριών, νυχτερινών και αργιών επεκτείνεται και σε συλλογικές συμβάσεις, αλλά και σε οικειοθελείς παροχές εργοδοτών. Επίσης, ρυθμίζεται ώστε όταν συνταξιούχος-εργαζόμενος λαμβάνει προσαύξηση στη σύνταξη, αυτή να μην αυξάνει την Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ). Τέλος, εισάγεται η δυνατότητα επιστολικής ψήφου στις οργανώσεις συνταξιούχων.
Συχνές Ερωτήσεις και Διευκρινίσεις
Το Υπουργείο παραθέτει σειρά απαντήσεων για να διαλύσει παρανοήσεις:
- Δεν καταργείται το 8ωρο. Το ημερήσιο όριο παραμένει. Η 13ωρη απασχόληση αφορά μόνο υπερωρίες με συναίνεση εργαζομένου, αυξημένη αμοιβή και αυστηρή τήρηση ορίων εβδομαδιαίας εργασίας.
- Ο εργαζόμενος δεν μπορεί να εξαναγκαστεί σε υπερωρίες· προστατεύεται από απόλυση σε περίπτωση άρνησης.
- Η υπερωριακή απασχόληση αποζημιώνεται με προσαύξηση 40%, ενώ η Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας διασφαλίζει τη νομιμότητα των δηλώσεων.
- Η ετήσια άδεια θα μπορεί να κατανέμεται σε περισσότερα διαστήματα, με αίτημα του εργαζόμενου και συνεννόηση με τον εργοδότη.
- Η τετραήμερη εργασία δεν θα ισχύει μόνο για έξι μήνες, αλλά μπορεί να εφαρμόζεται για ολόκληρο το έτος.
- Οι ρυθμίσεις για επιδόματα μητρότητας και λοχείας αίρουν αδικίες που υπήρχαν για γυναίκες με πολλούς εργοδότες ή ασφαλιστικά ταμεία.
- Στους συνταξιούχους-εργαζόμενους διασφαλίζεται ότι δεν θα αυξάνεται η ΕΑΣ λόγω προσαύξησης σύνταξης.
