Οι κανόνες αυτοί περιλαμβάνονται σε ένα σύνολο νέων φορολογικών μέτρων που, σύμφωνα με στελέχη της αγοράς, έχουν μειώσει την ελκυστικότητα του Λονδίνου ως φορολογικού προορισμού, οδηγώντας επαγγελματίες να μετακομίσουν σε πιο «φιλικές» περιοχές όπως το Μιλάνο, το Ντουμπάι και η Γενεύη.
Μεταξύ αυτών που φέρονται να σκέφτονται τη μετεγκατάσταση είναι ο αντιπρόεδρος της Goldman Sachs, Richard Gnodde, και ο συνιδρυτής της CVC, Rolly van Rappard, γεγονός που εγείρει ερωτήματα για τη μακροπρόθεσμη ανταγωνιστικότητα του Λονδίνου ως κέντρου διεθνούς χρηματοοικονομικού ταλέντου.
Ένα μεταβαλλόμενο περιβάλλον
Το πρόβλημα δεν περιορίζεται μόνο στη φορολογία κληρονομιάς. Το Ηνωμένο Βασίλειο – και ειδικά το Λονδίνο – αντιμετωπίζει ερωτήματα για τη μακροπρόθεσμη ελκυστικότητά του ως οικονομικού κόμβου λόγω μιας σειράς αλλαγών στη φορολογική πολιτική, κάποιες εκ των οποίων ξεκίνησαν επί προηγούμενης Συντηρητικής κυβέρνησης και τώρα εφαρμόζονται από τους Εργατικούς.
Η σημαντικότερη αλλαγή είναι η αναθεώρηση του καθεστώτος των μη κατοίκων (non-domiciled). Παλαιότερα, τα άτομα που δεν είχαν φορολογική κατοικία στο Ηνωμένο Βασίλειο μπορούσαν να φορολογούνται μόνο για τα έσοδα και τα κέρδη τους εντός της χώρας για έως και 15 έτη, προστατεύοντας τα εισοδήματα του εξωτερικού. Με τις νέες μεταρρυθμίσεις, η περίοδος αυτή μειώνεται σε τέσσερα χρόνια.
Ο νέος κανόνας 10 ετών για τη φορολογία κληρονομιάς σημαίνει ότι ένα άτομο μπορεί να εξακολουθεί να υπόκειται σε φορολόγηση επί της παγκόσμιας περιουσίας του για μία δεκαετία αφότου φύγει από τη χώρα.
«Οι νέοι κανόνες συνιστούν σημαντική απόκλιση», δήλωσε η Christine Cairns, σύμβουλος ιδιωτικού πλούτου στην PwC. «Πολλοί από αυτούς τους ανθρώπους ήταν διατεθειμένοι να πληρώνουν φόρο εισοδήματος και κεφαλαιακών κερδών, αλλά η παγκόσμια εμβέλεια των νέων κανόνων για την κληρονομιά φαίνεται να είναι το όριο γι’ αυτούς».
Σύμφωνα με κάποιους φορολογικούς συμβούλους, οι πελάτες δυσκολεύονται να καταστρώσουν μακροπρόθεσμα σχέδια σε ένα περιβάλλον που θεωρούν ολοένα και πιο πολύπλοκο και μεταβαλλόμενο. Η αναθεωρημένη μεταχείριση των εξωχώριων καταπιστευμάτων έχει ενισχύσει αυτές τις ανησυχίες.
Το θέμα του carried interest (μετοχές κέρδους για στελέχη επενδυτικών κεφαλαίων) επίσης βρέθηκε στο στόχαστρο. Αν και οι πρόσφατες προτάσεις για φορολόγησή του ως συνήθους εισοδήματος μετριάστηκαν, η ίδια η πρόταση αναστάτωσε κάποιους στον κλάδο.
«Πολλοί από αυτούς τους non-doms δεν σχεδίαζαν να μετακομίσουν. Όμως οι προτεινόμενες μεταρρυθμίσεις τους ώθησαν να πάρουν τελικά την απόφαση».
«Δεν είναι πλέον μόνο θέμα φόρων. Υπάρχει η αίσθηση ότι το Ηνωμένο Βασίλειο γίνεται εχθρικό προς τις επιχειρήσεις», είπε ο Robert Fidgen, διευθυντής του Family Office Stonehage Fleming. «Οι επιχειρηματίες νιώθουν πως τιμωρούνται για την επιτυχία τους».
Η αναδίπλωση της κυβέρνησης είναι ένδειξη πρόθεσης να παραμείνουν αυτοί οι άνθρωποι.
Αντί για πλήρη μετεγκατάσταση, πολλοί περιορίζουν την παρουσία τους στο Ηνωμένο Βασίλειο και μοιράζουν τον χρόνο τους σε άλλες χώρες.
Η Ιταλία, και ειδικά το Μιλάνο, έχει αναδειχθεί σε δημοφιλή προορισμό λόγω του forfait φορολογικού καθεστώτος, που επιτρέπει σε ιδιώτες να πληρώνουν έναν ετήσιο κατ’ αποκοπή φόρο από €100.000 έως €200.000 επί των εισοδημάτων του εξωτερικού. Κάποιοι ωστόσο επισημαίνουν μειονεκτήματα.
Άλλοι δημοφιλείς προορισμοί περιλαμβάνουν το Ντουμπάι, την Ελβετία και το Μονακό, το καθένα με ξεχωριστά φορολογικά πλεονεκτήματα και τρόπο ζωής. Κάποιοι υιοθετούν έναν «υβριδικό» τρόπο ζωής ώστε να αποφύγουν τη φορολογική κατοικία οπουδήποτε, περνώντας περιορισμένο χρόνο σε διάφορες χώρες.
Το κόστος της αποχώρησης
Η αποχώρηση από το Ηνωμένο Βασίλειο μπορεί να έχει απτές δημοσιονομικές επιπτώσεις. Σύμφωνα με κυβερνητικά στοιχεία, όταν το καθεστώς non-dom έληξε τον Απρίλιο του 2025, υπήρχαν περίπου 74.000 μη κάτοικοι στη Βρετανία που είχαν πληρώσει περίπου £8,9 δισ. σε φόρο εισοδήματος, κεφαλαιακών κερδών και ασφάλιση το 2023. Η αποχώρηση ορισμένων εξ αυτών επηρεάζει επίσης συναφείς οικονομικούς κλάδους, όπως η διαχείριση περιουσίας και η τραπεζική.
Κέντρα λήψης αποφάσεων, όπως τα οικογενειακά γραφεία που μέχρι πρότινος είχαν έδρα στο εύπορο Mayfair του Λονδίνου, φαίνεται να αποκεντρώνονται. Παρότι οι επενδύσεις στο Ηνωμένο Βασίλειο ενδέχεται να συνεχιστούν, κάποιοι προβλέπουν μείωση της πρωτογενούς δραστηριότητας από το Λονδίνο.
Αντιστάθμιση της εξόδου
Ωστόσο, ενώ κάποιοι επαγγελματίες φεύγουν, άλλοι φτάνουν. Η Cairns σημειώνει αύξηση των επαγγελματιών από τις ΗΠΑ που μετακομίζουν στο Ηνωμένο Βασίλειο, προσελκυόμενοι από το ευνοϊκό τετραετές καθεστώς και τη θεσμική σταθερότητα.
«Για κάποιους Αμερικανούς, το Ηνωμένο Βασίλειο τώρα μοιάζει με ασφαλές καταφύγιο», είπε η Cairns. «Έχουν συνηθίσει να φορολογούνται επί των παγκόσμιων εισοδημάτων τους, οπότε οι αλλαγές εδώ δεν τους φοβίζουν».
Ωστόσο, οι νεοαφιχθέντες βρίσκονται συνήθως σε πρώιμο στάδιο καριέρας και δεν είναι ακόμη σε θέση να αναπληρώσουν τη χρηματοοικονομική συνεισφορά όσων αποχωρούν.
Οι απόψεις για το μέλλον διίστανται. Κάποιοι αναμένουν ότι η τρέχουσα τάση θα μετριαστεί καθώς οι αρχικές αντιδράσεις στις φορολογικές αλλαγές καταλαγιάζουν. «Κάθε μεγάλη φορολογική αλλαγή προκαλεί αρχικά απότομες αντιδράσεις», λέει η Cairns. «Με τον καιρό, ηρεμούν. Το Ηνωμένο Βασίλειο έχει ακόμη τεράστια πλεονεκτήματα: εκπαίδευση, νομικό σύστημα, και ταλέντο». Το μέλλον του Λονδίνου ως παγκόσμιου κόμβου ιδιωτικών κεφαλαίων ίσως εξαρτηθεί από το πώς θα ανταποκριθεί η χώρα. Η αναδίπλωση στο θέμα του carried interest υποδεικνύει κάποια διάθεση για προσαρμογή.
