Η μεγάλη ανακαίνιση των ευρωπαϊκών πόλεων

Η περίοπτη θέση του δομημένου περιβάλλοντος στη μάχη κατά της κλιματικής αλλαγής είναι πλέον αδιαμφισβήτητη, δεδομένης της μεγάλης συμβολής του κλάδου σε εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και σε κατανάλωση ενέργειας, παγκοσμίως. 

Αδιαμφισβήτητη είναι, όμως, και η θεσμική πίεση για την κατεύθυνση των κτιρίων προς τις λεγόμενες καθαρές μηδενικές εκπομπές (net-zero), μια πίεση που στην ΕΕ συχνά συνοδεύεται από την καθοδήγηση και τη χρηματοδότηση των Ευρωπαϊκών θεσμών. 

Κατά την έναρξη της εκδήλωσης, ο κος Ευθύμιος Μπακογιάννης, ΓΓ Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος του ΥΠΕΝ, έθεσε τις βάσεις της συζήτησης, αναφερόμενος στο γεγονός ότι η ευρωπαϊκή ένωση έχει προωθήσει μια σειρά από οδηγίες, οι οποίες αλλάζουν τα δεδομένα, αναφορικά με τις μελέτες κατασκευής, ανακαίνισης και κατεδάφισης κτιρίων, επιφέροντας σημαντικές βελτιώσεις στις περιβαλλοντικές και οικονομικές επιπτώσεις του δομημένου περιβάλλοντος. 

Μέχρι το 2030, θα μπορούσαν να ανακαινισθούν περισσότερα από 35εκατ. κτίρια στην περιοχή της ΕΕ, δημιουργώντας ως και 160,000 νέες θέσεις εργασίας στον κατασκευαστικό τομέα, ενώ μόνο με τη θερμομόνωση των παλαιότερων ευρωπαϊκών κτιρίων, μπορεί να επιτευχθεί μείωση των εκπομπών άνθρακα κατά 42%.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, αναφορικά με το κτιριακό απόθεμα στην Ελλάδα κατά το 2011 αποτελούνταν από 5 εκατ. κτίρια, με τη συντριπτική πλειοψηφία τους να αφορά κατοικίες (περισσότερα από 4 εκατ., αποτελώντας το 83.68% του πλήθους και το 72% του εμβαδού), καθώς και ξενοδοχεία, σχολεία, εμπορικά ακίνητα, δομές υγείας και λοιπά κτίρια. Όπως τόνισε ο κος Μπακογιάννης, σημαντικό ποσοστό εξ αυτών έχει κατασκευαστεί πριν τη δεκαετία του ’80, η οποία σηματοδότησε την αρχή της θερμομόνωσης, αποτελώντας ικανό υλικό για ανακαίνιση και ενεργειακή αναβάθμιση.

Σε αυτή τη βάση, το ΥΠΕΝ προσφέρει στους ιδιοκτήτες προγράμματα όπως το «Εξοικονομώ» και τα επερχόμενα «Διατηρώ», «Ανακαινίζω» και «Διαβιώ κατ’ οίκον», καθώς και μια σειρά από νομοθετικές πρωτοβουλίες΄, μεταξύ των οποίων και η δημιουργία ενός Μητρώου Πιστοποιημένων Ιδιωτών Ελεγκτών για την ενεργειακή εξοικονόμηση. 

Επιπλέον, η επερχόμενη ανακοίνωση της Συμμαχίας Αειφόρου Δόμησης, ενός «διαβατηρίου οικολογικής ανακαίνισης κατοικιών» με αφετηρία το 2022, αποτελεί μια πρωτοβουλία που θα αφορά τα πιστοποιημένα κτίρια και θα παρέχει κίνητρα για παρεμβάσεις οικολογικής ανακαίνισης του κτιριακού αποθέματος, με στόχο τη δημιουργία κτιρίων με ελάχιστο αποτύπωμα στο περιβάλλον και την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας του αστικού περιβάλλοντος.

Κατά τη διάρκεια της συζήτησης, ο κος Γιώργος Κορμάς, Ανώτερος Γενικός Διευθυντής του Group Real Estate της Τράπεζας Πειραιώς και Διευθύνων Σύμβουλο της Πειραιώς Real Estate, αναφέρθηκε στην επόμενη μέρα του real estate, η οποία απαιτεί, πέρα από τον κλασικό στόχο της αύξησης της οικονομικής αξίας μιας εταιρείας, το συνδυασμό δράσεων και στόχων για την επίτευξη βιώσιμης ανάπτυξης. Παράλληλα, τόνισε την ανάδειξη και την αξία του κοινωνικού πυλώνα της ανάπτυξης, ενός στοιχείου που συχνά παραγκωνίζεται. 

Τη σημασία του τραπεζικού τομέα, ως ιδιοκτήτη, χρήστη και χρηματοδότη ακινήτων επεσήμανε η κα Έλλη Κακούλλου, Γενική Διευθύντρια Ακίνητης Περιουσίας της Εθνικής Τράπεζας, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι οι τράπεζες είναι οι μεγαλύτεροι χρήστες κτιρίων, με την Εθνική μόνο να καταλαμβάνει 490.000 τμ σε 450 κτίρια. Παράλληλα, υπενθύμισε με παραδείγματα πως, πέραν της θεσμικής υποχρέωσης μείωσης των αερίων του θερμοκηπίου, οι πρακτικές ενεργειακής αναβάθμισης του κτιριακού αποθέματος έχουν και έναν διόλου ευκαταφρόνητο, θετικό οικονομικό αντίκτυπο.