Έρευνα της Capital Economics που κυκλοφόρησε την περασμένη εβδομάδα διαπιστώνει πως οι αξίες στον κλάδο γραφείων δεν θα επανέλθουν στα προ Covid επίπεδα πριν το 2040 περίπου. Τα παραπάνω συμπεράσματα βασίζονται στην απομάκρυσνη των ανθρώπων από τα κέντρα των πόλεων, στην υβριδική εργασία αλλά και την απομακρυσμένη εργασία.
«Η μείωση της ζήτησης γραφείων λόγω της απομακρυσμένης εργασίας θα προκαλέσει πλήγμα στα καθαρά λειτουργικά εισοδήματα ισοδύναμα ή χειρότερα από αυτά που βίωσαν τα εμπορικά κέντρα τα τελευταία έξι χρόνια», ανέφεραν οι συντάκτες της έκθεσης. «Και σύμφωνα με την εμπειρία των εμπορικών κέντρων, η δομική φύση αυτής της επιτυχίας στη ζήτηση σημαίνει ότι η κατά 35% "βουτιά" στις αξίες των γραφείων που προβλέπουμε μέχρι το τέλος του 2025 είναι απίθανο να σταματήσει ακόμη και μέχρι το 2040», πρόσθεσαν οι ίδιες πηγές.
Σύμφωνα με την εταιρεία Kastle Systems, η πληρότητα των χώρων γραφείων είναι λιγότερο από 50% σε εθνικό επίπεδο. Πριν από την πανδημία αυτό το ποσοστό πλησίαζε το 80%. Η πανδημία του COVID έφερε την απομακρυσμένη εργασία και τώρα εκατομμύρια εργαζόμενοι έχουν επιστρέψει σε υβριδικά ή πλήρως απομακρυσμένη εργασία (Ψηφιακοί νομάδες), μειώνοντας την ανάγκη για μεγάλους χώρους γραφείων. Αυτή η μείωση οδήγησε τους ιδιοκτήτες ακινήτων και τους εργοδότες να δώσουν κίνητρα για προσωπική εργασία με ανέσεις και ευέλικτους χώρους εργασίας σύμφωνα με έρευνα του Forbes.
"Πράσινα" κτίρια
Τα "πράσινα" και σύγχρονα κτίρια γραφείων κυριαρχούν όσον αφορά στη ζήτηση στην ελληνική αγορά γραφείων όπου όμως, όπως δήλωσαν πρόσφατα στελέχη της αγοράς στο 16o RED Meeting Point, παρατηρείται μεγάλη έλλειψη. Οι εγχώριες ΑΕΕΑΠ αποκτούν το τελευταίο διάστημα τυπικά, μέσης ηλικίας ακίνητα, επί βασικών οδικών αξόνων και στο κέντρο της Αθήνας για να τα "μεταμορφώσουν" σε νέα σύγχρονα κτίρια δημιουργώντας προϊόν το οποίο εκμισθώνεται αμέσως. Την ίδια ώρα λίγα αλλά αξιόλογα είναι και τα νεόδμητα πράσινα κτίρια που μπαίνουν στην αγορά με ενοίκια στην περιοχή των €30 με €35 / ανά τετραγωνικό το μήμα (στοιχεία α' τριμήνου 2023 από το Παρατηρητήριο της Geoaxis).
Οπως αναφέρουν τα στελέχη της αγοράς ακινήτων οι αποδόσεις που καταγράφονται στα γραφεία υψηλών προδιαγραφών της Αθήνας φτάνουν το 6%, ενώ ο αντίστοιχος δείκτης στη Ρώμη ανέρχεται σε 4,1% και στην Λισαβόνα σε 4,5%. Στην εγχώρια αγορά αυξάνει ρυθμούς η υβριδική εργασία, ωστόσο, μετά την λήξη των μέτρων της πανδημίας κατά του κορονοϊού οι περισσότεροι εργαζόμενοι φαίνεται πως επέστρεψαν στους φυσικούς χώρους γραφείων. Οι αποδόσεις παραμένουν υψηλές και το ποσοστό των κενών χώρων χαμηλό, προσφέροντας μια σταθερή λύση σε έναν κλάδο που δέχεται έντονες πιέσεις διεθνώς.
